กระแสตอนนี้ ผู้คนให้ความสนใจกับอาหารสุขภาพมากขึ้น มีการสกัดสารที่เป็นประโยชน์จากพืช จากสมุนไพรต่างๆ มากมาย มาผสมผสานกับผลิตภัณฑ์ เพื่อเพิ่มยอดขาย เช่น ในนมถั่วเหลือง นมสด หรือเครื่องดื่มบำรุงสุขภาพมากมายในท้องตลาดปัจจุบัน

วันนี้ เราจะมาพูดถึง สารสกัดจากธัญพืชพื้นบ้านของเรา นั่นก็คือ “งา” งา เป็นพืชล้มลุก ผลเป็นฝัก มีเมล็ดเล็กๆ สีขาวหรือสีดำ มีการเพาะปลูกมานานเพราะต้องการใช้เมล็ดงานี้เป็นอาหาร เครื่องเทศ และบีบเอาน้ำมันได้ มีการใช้เมล็ดงากันมากเป็นพิเศษในแถบตะวันออกกลาง และเอเชียเพื่อเป็นอาหาร (ข้อมูลจาก วิกิพีเดีย)

เป็นที่รู้จักกันมานานแล้วว่า งาเป็นอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูง มีสารอาหารเกือบจะครบถ้วน โดยมีไขมัน โปรตีน กรดอะมิโนชนิดเมไธโอนินและทริปโทแฟนสูง ซึ่งตามปกติกรดอะมิโนทั้ง 2 ชนิด มักจะมีน้อยในโปรตีนพืชอื่นๆ นอกจากนั้น ในงายังมีวิตามินและแร่ธาตุมากมาย นอกเหนือไปจากคุณสมบัติที่กล่าวมานี้ งาดำยังมีสารลิกแนน (lignans) ที่ชื่อว่า เซซามิน

เซซามิน เป็นสารลิกแนน ( lignans ) ชนิดหนึ่งในงาดำซึ่งมีปริมาณมากที่สุด สารดังกล่าวคือ สารชีวโมเลกุลที่ทำหน้าที่ป้องกันตัวเองจากศัตรูพืช รายงานวิจัยที่ผ่านมามากมายต่างค้นพบว่า สารเซซามินมีคุณสมบัติทางชีวภาพสูงมาก สามารถสรุปได้ดังนี้

1. ช่วยกระตุ้นการเผาผลาญไขมัน ( Fatty Acid Oxidation )
2. ช่วยลดคอเลสเตอรอล (Reduction of Cholesterol ) ทั้งในด้านการยับยั้งการสังเคราะห์ และการดูดซึมคอเลสเตอรอล
3. ช่วยให้ไขมันอยู่ในสภาพที่ดี ( Hypolipidemic Effect )
4. ช่วยเสริมประสิทธิภาพของวิตามินอีเพิ่มขึ้นถึง 10 เท่า (Enhancement of Vitamin E ) เหมาะสำหรับพัฒนาเป็นเครื่องสำอาง
5. ปกป้องระบบประสาท ( Neuroprotective Effect ) ด้วยการยับยั้งปฏิกริยาการเติมออกซิเจนของอะมีลอยด์โปรตีน จึงเป็นกลไกที่ช่วยป้องกันอัลไซเมอร์ได้
6. ช่วยลดอนุมูลอิสระ และ ป้องกันภาวะพร่องออกซิเจน (Effect on Hypoxic and Oxidative Stress )
7. มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ( Antioxidant Effect )
8. มีฤทธิ์ต่อต้านการอักเสบ ( Anti – Inflammatory Effect )

และการวิจัยในห้องทดลองทำให้พบกลไกการทำงานของสารเซซามินที่มีฤทธิ์ต่อต้านการอักเสบได้ทุกชนิด ตั้งแต่การอักเสบของกระดูก การอักเสบของตับ ปอด และอื่นๆ จึงได้มีการต่อยอดความรู้จากเรื่องกระดูกไปสู่การศึกษาเรื่อง มะเร็ง ตับแข็ง ตับอักเสบ ปอดอักเสบ และ การติดเชื้อไวรัส H1N1 และนี่เองค่ะ ที่ทำให้โลกได้ตระหนักถึงพลานุภาพของเซซามิน สารสกัดจากงาดำที่เปี่ยมด้วยพลังแห่งการเยียวยาความเจ็บป่วยนานาของมนุษย์

นอกเหนือจากนี้ การที่เซซามินมีสารต้านอนุมูลอิสระสูงมาก ประกอบกับฤทธิ์ในการต่อต้านการอักเสบ และคุณสมบัติที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกายอย่างมากมาย จึงสามารถนำเซซามีนไปใช้บำบัดความเจ็บป่วยได้อีกหลายโรค ซึ่งต้องทำการศึกษาวิจัยกันต่อไป

อย่างไรก็ดี ในทางปฏิบัติได้มีการใช้เซซามินกับผู้ป่วยหลายโรคด้วยกัน ดังที่มีผู้บริโภคสารสกัดเซซามินบอกเล่าประสบการณ์มาให้ทราบ เช่น มีการใช้เซซามินกับผู้ป่วยวัณโรคกระดูกได้ผลดี หรือแม้แต่ใช้กับผู้ป่วยพาร์คินสัน ก็ช่วยบรรเทาอาการได้ เพราะเซซามินในงาดำ มีสรรพคุณบำรุงระบบประสาทเป็นที่ประจักษ์ชัดกันมานานแล้ว

การทานงาดำเพื่อให้ได้สารเซซามิน ก็ต้องทานให้ถูกต้อง คือต้องทานงาที่บดแล้ว เพราะงาที่ไม่ได้บด ยากที่จะถูกย่อยสลายได้ในทางเดินอาหาร เนื่องจากงามีโครงสร้างที่แข็งแรงมาก ที่สำคัญก็คือต้องทำให้สุกก่อน เวลาคั่วก็ต้องระวังไม่ให้งาไหม้ ไม่อย่างนั้นแล้ว แทนที่จะได้ประโยชน์ก็จะได้โทษไปแทน และถ้าจะต้องเก็บงาไว้ทานนานๆ ก็ต้องเก็บไว้ไม่ให้เหม็นหืนด้วยนะคะ

หากเราเป็นคนที่มักไม่ค่อยมีเวลาทำอาหารทาน ไม่สะดวกในการ คั่วงา บดงาเอง แต่อยากได้สารประโยชน์เซซามินนี้ ปัจจุบันมีผลงานวิจัยเป็นผลิตภัณฑ์อาหารเสริม สารสกัดงาดำและธัญพืช โดย รศ.ดร.ปรัชญา คงทวีเลิศ จากมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ผู้ค้นพบสรรพคุณมหัศจรรย์ของสารเซซามินจากงาดำ ได้มีการทำเป็นแคปซูลออกจำหน่ายแล้วค่ะ จะเห็นได้ว่าแม้ในสังคมที่ทุกคนต้องใช้ชีวิตอย่างรีบเร่ง ไม่มีเวลาพิถีพิถันกับอาหารการกินมากนัก แต่เราก็สามารถบริโภคอาหารที่มีประโยชน์อย่างแท้จริง เพื่อปกป้องร่างกายมิให้เสื่อมสภาพ จนโรคร้ายเข้าโจมตีได้

แล้ววันนี้…เราจะมองข้ามงาดำไปได้อย่างไร ถ้าใครอยากได้ประโยชน์จากเซซามิน มื้อหน้าอย่าลืมหาเมนูที่มีงาดำเป็นส่วนผสมมารับประทานด้วยนะคะ

สนใจผลิตภัณฑ์สารสกัดจากงาดำ ศึกษาข้อมูลเชิงลึกได้ที่ www.baannumjai.com หรือ www.facebook.com/baannumjai.aiyara